Nhan Húc Quân, TGĐ Công ty TNHH Bao bì giấy nhôm New Toyo Việt Nam
Với độ cao 1.500m so với mực nước biển và được các dãy núi cùng quần thể thực vật bao quanh, đặc biệt là rừng thông, Đà Lạt thừa hưởng một khí hậu ôn hòa và dịu mát quanh năm.
Bầu không khí trong lành và se se lạnh từ các cơn gió nhẹ của buổi ban mai ngày cuối tuần, đã làm vơi đi phần nào cái mệt mỏi sau hành trình “leo núi vượt đèo” từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Đà Lạt. Và chúng tôi – những diễn giả – cảm thấy phấn chấn và hào hứng vì một lần nữa lại có dịp trao học bổng cho các sinh viên nghèo hiếu học, diễn thuyết về đạo làm giàu của cụ Lương Văn Can cho giới trẻ ngày nay: kinh doanh phải trung thực và hiếu nghĩa!
Trường Đại học Đà Lạt bắt đầu đào tạo từ năm 1958, nằm trong khuôn viên 40ha, không gian yên tĩnh rất thuận lợi cho việc nghiên cứu, giảng dạy và học tập. Giới sinh viên theo học ngành luật và kinh tế của trường khá đông. Hằng năm, trường tổ chức thi tốt nghiệp cho cả 4 khối A, B, C, D và đào tạo từ bậc trung cấp nghề, cao đẳng, đại học, cao học đến tiến sĩ.
Trong hội trường, hai tấm băng rôn treo dọc hai bên sân khấu có nội dung khá ấn tượng: “Tuổi trẻ Trường Đại học Đà Lạt học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; “Sinh viên trường Đại học Đà Lạt rèn đức, luyện tài, trang bị kỹ năng, sẵn sàng hội nhập.” Một kim chỉ nam định hướng lối đi từ con đường lập thân đến lập nghiệp cho sinh viên, đã được Ban giám hiệu nhà trường đúc kết thành câu khẩu hiệu mang bản sắc riêng của ngôi trường có bề dày lịch sử hơn 50 năm trên vùng cao nguyên Lâm Đồng này.
Những câu hỏi của các bạn sinh viên Đà Lạt đặt ra trong buổi giao lưu thực sự cuốn hút các diễn giả như chúng tôi. Có em hỏi cùng lúc ba bốn ý, buộc chúng tôi phải ngầm phân công nhau trả lời ngay trên sân khấu để có thể giải đáp thỏa đáng cho các em.
Làm sao các chị doanh nhân nữ có thể chu toàn các bổn phận khác nhau? Có cách nào để thay đổi nhận thức của nhà lãnh đạo, nhà sản xuất, nhà phân phối hoặc người lao động trực tiếp để không còn tồn tại những bất cập do thiếu đạo đức nghề (ví dụ: dư lượng kháng sinh trong rau củ quả hoặc sản phẩm bị hư trên đường vận chuyển do tài xế tắt điều hòa để trục lợi xăng dầu cho cá nhân)? Giá trị đạo đức kinh doanh trước áp lực của một xã hội tối đa hóa lợi nhuận nằm ở đâu? Việc làm cụ thể của một doanh nghiệp thể hiện sự quan tâm đến xã hội và cộng đồng là gì? Trước một nền giáo dục chưa tiên lượng được định hướng xã hội để chọn nghề thì sinh viên phải làm gì? Dường như quá trình xin việc không được công khai và minh bạch lắm? Lao động nữ dễ có nguy cơ mất việc sau những lần mang thai và nghỉ thai sản …
Bất kể doanh nhân nam hay nữ đều là người bình thường và họ trở nên phi thường – đặc biệt với doanh nhân nữ – khi có thể chu toàn cùng một lúc nhiều vai trò: làm vợ, làm mẹ, làm sếp của một công ty, một tổ chức. Đó là nhờ họ có tinh thần trách nhiệm với vai trò mà mình gánh vác. Họ biết cách sắp xếp quản lý thời gian để cân bằng cuộc sống gia đình và công việc cho bản thân. Họ biết cách tự thúc đẩy và nhận thức bền bỉ trong việc học. Đôi lúc, người phụ nữ còn buộc phải chịu sự hy sinh khi giảm bớt hoặc bỏ đi những sở thích vui chơi giải trí của bản thân; đổi lại, họ luôn nhận được sự cảm phục, quý mến, ủng hộ của những người xung quanh và điều đó trở thành một trợ lực lớn lao thúc đẩy họ thành công.
Trong chuỗi cung ứng sản phẩm và dịch vụ, từ đầu vào đến đầu ra phải trải qua nhiều quá trình trung chuyển. Nếu những người thực hiện, đảm nhiệm các mắt xích đó không dựa vào những quy ước, nguyên tắc, cam kết thì sẽ khiến sản phẩm tại đầu ra bị lỗi. Đó là lý do mà người tiêu dùng Việt Nam luôn phải canh cánh lo sợ không biết rau quả của nhà vườn nào nhiễm vi lượng kháng sinh, thịt heo siêu nạc của trang trại nào có sử dụng chất beta-agonist…
Trong hành trình lập thân, chúng ta cần chú ý đến tính hợp lý của hành vi. Chúng ta đang sống trong một thế giới, một thời không bao giờ có sự trung lập đối với hành vi gây ảnh hưởng đến người khác, chỉ có thể là tốt hay xấy mà thôi. Nền kinh tế hiện nay là nền kinh tế tri thức dựa vào ý tưởng và kỹ năng đề làm giàu, Những hành vi xấu, làm tổn thương và nguy hại đến tài sản và tính mạng của người khác sớm muộn gì cũng sẽ bị xã hội lật tẩy và bài xích.
Kinh doanh không chỉ đơn thuần là tìm kiếm lợi nhuận mà còn để thực thi trách nhiệm với nhà nước và xã hội. Cần xem việc đóng thuế là trách nhiệm và niềm vinh hạnh của một công dân; xem việc tham gia công tác xã hội, từ thiện như trao học bổng cho sinh viên nghèo hiếu học, mổ tim, mổ hàm ếch, khám chữa bệnh và cấp thuốc, xây nhà tình nghĩa, tình thương… là một phần sẻ chia, trả ơn với đời, với người.
Đối với tình trạng thiếu định hướng nghề nghiệp trong quá trình lập thân sau khi rời ghế nhà trường thì việc các em cần làm trước mắt là củng cố thêm kiến thức, học những gì cần học, nhất là sinh ngữ. Đồng thời, để lập thân còn cần phải cải thiện các kỹ năng mềm, tích cực tham gia công tác đoàn thể để học tập và rèn luyện tinh thần làm việc nhóm. Các chứng chỉ nghề hoặc giấy chứng nhận tham gia các khóa học ngắn hạn về kỹ năng, các sự kiện sẽ là những “bảng điểm” giá trị để sinh viên thu hút sự chú ý và chinh phục nhà tuyển dụng. Cần thể hiện sự trung thực ngay từ khi viết thư xin việc (không sao chép của người khác hoặc trích lục trên mạng, nhất là khi phải viết bằng tiếng Anh), ăn mặc nghiêm túc (không mặc quần ngắn, áo thun, đeo ba lô…), lời nói, ngữ điệu, chữ viết đúng mực. Và, các em đừng bao giờ nuôi dưỡng cách suy nghĩ thụ động, tiêu cực để rồi tự đặt mình trong trang thái lo sợ “mất việc làm sau những tháng nghỉ thai sản”.
Điều hạnh phúc nhất là được làm và làm được những việc mình thích. Nhưng thử hỏi có bao nhiêu người có may mắn được làm đúng chuyên ngành mình học? Vậy thì, hãy tự tạo cho mình khả năng thích nghi với mọi môi trường công việc và nuôi dưỡng một ý chí, một khát vọng làm giàu bằng ý tưởng và kỹ năng, hay còn gọi là lập thân.
SUY NGẪM MỖI NGÀY
“Người dũng cảm không phải không bao giờ sợ hãi mà là biết chế ngự và vượt qua nó.”
– Nelson Mandela
