Vào năm 1982, các nhà nghiên cứu ở Trường Đại học Wisconsin có tổ chức một cuộc nghiên cứu về quy trình học hỏi của người trưởng thành. Họ đã quay nhiều đoạn phim về hai đội chơi môn ném bóng lăn. Sau đó các thành viên của mỗi đội sẽ nghiên cứu các cuộn băng này để cải thiện các kỹ năng của mình.
Điểm đặc biệt ở đây là các đoạn băng ấy lại được biên tập theo hai hướng ngược nhau. Đội A luôn nhận được các thước phim về những tình huống thất bại của mình. Còn ngược lại, đội B luôn nhận được những đoạn băng thuần túy ghi lại các pha thành công của đội này mà thôi.
Sau khi nghiên cứu, cả hai đội đã tự đề ra cách cải thiện lối chơi của mình. Kết quả sau đó lại khác biệt nhau đáng kể: Đội B, đã nghiên cứu được các pha thành công của đội mình, và kết quả của đội sau đó được cải thiện gấp đôi kết quả của đội A, vốn chỉ nhận được các đoạn phim chỉ rặt có các sai lầm của đội mình.
Kết quả này được phân tích là: khi chỉ tập trung vào các sai lầm của mình, có thể đội A sẽ luôn có cảm giác mệt mỏi, từ đó sinh ra tình trạng hay đổ lỗi cho nhau về những sai lầm họ đã mắc phải, và luôn có tâm lý phản kháng chống lại chúng.
Còn ngược lại, khi tập trung vào những thành tích tốt, đội B sẽ thảo luận làm sao để đạt được các kết quả tốt hơn nữa với sức mạnh mà đội đang có cùng với sự sáng tạo, đam mê và khao khát thành công, và họ đã cải thiện đáng kể thành tích của mình.
Câu chuyện trên có lẽ không chỉ giới hạn trong phạm vi thể thao, mà còn có thể áp dụng qua những lĩnh vực khác. Chẳng hạn với các nhóm làm việc trong doanh nghiệp, nơi các hoạt động thành bại cũng diễn ra tương tự như vậy.
Khi các đội nhóm nhận được những thông tin phản ánh các mặt thành công của mình, họ có thể cùng nhau quan sát, bàn bạc, rút kinh nghiệm và học hỏi được từ chính các hoạt động trong quá khứ để cùng kỳ vọng là trong tương lai họ sẽ nâng cao hơn nữa thành tích của mình.
Hóa ra học hỏi không đơn thuần chỉ là ngồi rút kinh nghiệm từ các sai lầm, mà yếu tố tâm lý cũng đóng vai trò rất quan trọng. Mặt sáng của vấn đề – hay các thành tích trong quá khứ, luôn là khởi nguồn và chất gây men cho những thành công mới trong tương lai. Nếu các nhà quản lý vận dụng điều này vào việc tạo ra môi trường học hỏi và phát triển cho nhân viên mình, ví dụ như tập trung vào việc nêu các kết quả tốt đã đạt được, cùng với nhân viên bàn bạc cách cải thiện thêm nữa thì có nhiều khả năng tổ chức sẽ có được những thành công ở tầng bậc cao hơn.
Đành rằng việc học hỏi và phát triển vẫn phải dựa vào cả những thành công và thất bại, nhưng dù sao thì nhân viên vẫn cứ thích xuất phát từ những thành công hơn.
Những cuộc chuyển hóa chất lượng công việc của các nhóm làm việc luôn xảy ra hằng ngày trong các doanh nghiệp. và do vậy câu chuyện trên đây là gợi ý về một cách làm hiệu quả, để mọi người có thể học hỏi và phát triển với cách nhìn từ phía mặt sáng của vấn đề.
Người kể lại câu chuyện trên đã kết luận: Việc tập trung vào những gì có tác dụng tốt và thảo luận về cách làm thế nào thành công hơn nữa, sẽ làm cho sự sáng tạo, niềm đam mê và khát vọng thành công được đánh thức, và đó mới là điều quan trọng.
Trương Chí Dũng, Giám đốc R&D, Công ty Le & Associates
